สถานการณ์ของเมืองไทย เรื่องกระบวนการยุติธรรม พบว่า พลเมืองผู้ต้องขังล้นคุก จากจำนวนทัณฑสถาน ทั้ง 143 แห่งทั่วประเทศ ที่สามารถรองรับได้ราวแสนกว่าอัตรา พบว่า วันนี้มีตัวเลขทะลุ มากขึ้นกว่า 3 เท่า คือ มีผู้ต้องขังทั่วประเทศราวกว่า 330,000 คน ความแออัดนี้ เล่ากันว่าบางแห่งต้องนอนเรียงเป็นแถวๆเหมือนเรียงเข่งปลาทู และบางแห่งต้องแขวนนอนเปล 

 

มีคำเขียนสองคำที่มีความเหมือนของการจำกัดอิสระให้อยู่เพียงหลังกำแพงสูงเป็นสถานที่กักขังผู้กระทำผิดตามคำตัดสินของศาล  แต่มีความต่างเพียงการคัดแยก  คือ “ทัณฑสถาน” เป็นสถานที่กักขังที่แยกแยะ เช่น นักโทษชาย-หญิง โทษหนัก-เบา วัยหนุ่ม บำบัดพิเศษ ส่วน “ เรือนจำ” เป็นที่กักขังผู้กระทำผิดในทุกคดี

 

ความเป็นอยู่หลังกำแพงสูง เมื่อต้องแชร์ไปให้เพื่อนๆ ตัวหารมาก ผลลัพท์จึงน้อยลง งบประมาณค่าอาหาร ที่ตั้งต้นเรื่องไว้  44 บาท ต่อคน ต่อวัน ( 3 มื้อ-เช้า-กลางวัน-เย็น) มีการเปิดประมูลแบบ eBidding หมายถึง เอกชนหากใครประมูลให้ราคาต่ำสุด ก็ได้รับงานการจัดสรรอาหารให้ผู้ต้องขัง ผล-- เป็นราคาเฉลี่ยราว 34 บาท ดังนั้น อาหารต่อมื้อที่จัดสรรให้ คือ วงเงิน 12 บาท ต่อมื้อ

 

ถามต่อว่า ราคาข้าวแกง ที่เรากินกันราคาจานละเท่าไหร่ล่ะ ?  กำเงิน 12 บาท จะกินอะไรได้บ้าง ?......

 

เขาเปิดให้ญาติเยี่ยมผู้ต้องขัง ถามสารทุกข์สุขดิบได้ ทุกวัน ผ่านซี่ลูกกรง คุยกันผ่านสายโทรศัพท์ คราวละ 15 นาที และอนุญาตให้มอบเงินยังชีพไว้ได้-ผ่านการตัดบัญชีดูแลโดยเจ้าหน้าที่ผู้คุม โรงอาหารภายในเรือนจำ มีอาหารขายในราคาที่ซื้อกินได้ ไม่เกินถุงละ 35 บาท แต่การจะได้เข้าไปแดนด้านใน หรือสวมกอดสัมผัสกัน ต้องเป็นโอกาสพิเศษเท่านั้น

 

 

การพลัดพราก จากคนที่เรารัก- สมาชิกในครอบครัว ขณะที่ยังมีลมหายใจ ร้าวรานใจยิ่งนัก นโยบาย “คืนคนดีสู่สังคม” ให้พวกเขากลับเนื้อกลับตัวเป็นคนดี จึงเป็นการคืนความสุข ความสมบูรณ์ให้ครอบครัว หน่วยที่เล็กที่สุดของสังคม

 

ชีวิตความเป็นอยู่หลังกำแพงสูง เป็นบทเรียนของมนุษย์ ที่มีธรรมชาติของการรักอิสระ อยากไปไหนๆ ทำได้มีความสุข แต่เมื่อถูกจำกัดพื้นที่ให้อยู่เพียงที่แคบๆ ย่อมเป็นทุกข์ เป็นอารมณ์ย้อนแย้งภายในตัวเอง ที่ต้องมี “สติ” ไม่เบียดเบียนกัน กฏหมายทุกฉบับล้วนถูกกลั่นมาจากการต้องอยู่ร่วมกันของมนุษย์คนหมู่มาก ที่จำเป็นต้องเสียสละส่วนตน มองส่วนรวม แบ่งปัน ไม่เบียดเบียน ไม่ทำร้าย ไม่คดโกง