เมืองไทย เมืองร้อน มีความซับซ้อนของชีวิตเล็กๆ ที่เป็นปาราซิส อาศัยคนอื่นเขาให้ตัวเองมีชีวิต เราเรียกว่า “พยาธิใบไม้ตับ” เจ้าตัวนี้ มันอาศัยอยู่ในเหลือบเกร็ดของปลาตะเพียน ทางการแพทย์ค้นพบ เมื่อปี 1915 หรือ เมื่อ 103 ปี ที่ผ่านมา

  

ดังนั้น การปนเปื้อนของไข่ตัวอ่อน ของพยาธิชนิดนี้ จึงอยู่กับอาหารโปรด จานดิบของพี่น้องชาวอีสาน อาทิ ปลาส้ม ปลาร้า ปลาจ่อม หากกินดิบๆ เข้าไป มีสิทธิติดพยาธิ เข้าไปในท้องแน่ๆ

  

วงจรชีวิต  ของเจ้าพยาธิพันธุ์ นี้ คือ การเข้าไปอาศัยอยู่ในตับ ปากจิ๋วๆของมันจะไชๆ เกาะๆ ขรูดไปทั่วอวัยวะที่พวกมันอาศัย บริเวณนั้นมี “ท่อน้ำดี” จึงเกิดอาการอักเสบ คราวนี้ร่างกายจะป้องกันตัวเอง เม็ดเลือดขาว-ทหารเอกภายในร่างกาย จะกรูกันเข้าไปต่อสู้  เซลล์จะกลายพันธุ์ เป็นเหตุให้เกิด “มะเร็งท่อน้ำดี” คืออาการตัวเหลือง ตาเหลือง เพราะน้ำดีไม่ทำงาน

  

การสะสมอาการอักเสบ ใช้เวลาราว 20 ปี เมื่อกินของดิบเป็นประจำ ก็จะสะสมไปเรื่อยๆ นายแพทย์ณรงค์  ขันตีแก้ว จากศูนย์วิจัยมะเร็งในท่อน้ำดี คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เล่าถึงเรื่องนี้ ในฐานะที่คุณหมอเฝ้าติดตามเรื่องนี้มานาน คุณหมอเป็น มือผ่าตัด ที่ลงมีดผ่าตัดตับมนุษย์มาแล้ว นับตับไม่ถ้วน  คนไข้ยังมีชีวิตอยู่บ้าง และลาลับไปแล้วก็มาก เพราะการผ่าตัด ต้องใช้เวลาราว 5-6 ชัวโมง ต่อคนไข้หนึ่งราย ทำให้ไปเบียดเวลาห้องผ่าตัดประเภทอื่นๆ รวมทั้งหมอที่เชี่ยวชาญด้านนี้ก็ขาดแคลน 

  

“มะเร็งท่อน้ำดี” จึงเกิดจากการกินของดิบ แล้วมีทางป้องกันไหมล่ะคุณหมอ…มีครับ ง่ายๆ ดีดนิ้วดังเปาะ… ต้องทำให้อาหารสุก พยาธิก็ตายเรียบ ลดความเสี่ยงทันที 

 

อย่าง ปลาร้า ใช้เวลาหมัก สัก 1 เดือน, ปลาส้ม หมักสัก 3 วัน กำจัดพยาธิมีได้ 2 วิธี คือ 

ช้อกด้วยความเย็นทันที – 20 องศา หรือ ใช้ความร้อน 5 นาที พ่อค้า-แม่ค้า ทอดเวลาในการหมัก อย่างเพิ่งรีบขาย หรือผู้บริโภค ทำให้สุก ซะ  การรณรงค์ เลิกกินของดิบ ก็ช่วยได้มากโข

   

พบว่า ผู้ชายมีอัตราเป็นโรคนี้มากกว่าผู้หญิงถึงสามเท่า  อายุเฉลี่ย 50-59 ปี พบสถิติว่า ปัจจุบัน มีผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีทั่วประเทศ  ราว 6 ล้านคน  มีอัตราการตาย ราว 20,000 คนต่อปี

 

ในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น  มีอัตราการตาย 57 คน ต่อประชากร 100,000 คน  และเป็นธรรมชาติของโรคภัย หากรู้ก่อน มีทางรักษา ระยะ 1-2 รักษาด้วยการผ่าตัดตับ 

 

อาจจะต้องเฉือนตับออกบางส่วน แต่ในทางการแพทย์ยืนยันว่า ตับ เป็นอวัยวะที่งอกขึ้นมาใหม่ได้ ในเวลา 1 ปี จะเท่าเดิม แต่หากถึงมือหมอ ระยะที่ 3-4 เห็นที ต้องทำใจ

 

นายแพทย์ณรงค์ ขันตีแก้ว ศัลยแพทย์มือดี และจิตใจงาม กำลังหาทุน เพื่อผ่าตัดช่วยผู้ป่วยเป็นมะเร็งท่อน้ำดี เป้าหมาย  500 คน ในปี 2561 ด้วยเงินทุน 30,000 บาท ต่อหนึ่งชีวิต

 

 

 

ก้อยปลาดิบนำพยาธิเข้าสู่ร่างกาย