โรงเรียนบ้านคำน้อย อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น ต้นแบบศูนย์เรียนรู้ความพอเพียง
พื้นที่ 15 ไร่ 1 งาน 3 ตารางวา ของโรงเรียนบ้านคำน้อย ตำบลคำแคน อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น เป็นพื้นที่ของโรงเรียน ที่มีสิ่งปลูกสร้างเพียงอาคารเรียนหลังเล็กชั้นเดียว 2 หลัง พื้นที่ที่เหลือเป็นพื้นที่พัฒนาเพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้ให้กับเด็ก และเป็นต้นแบบความพอเพียงให้กับชุมชน โรงเรียนแห่งนี้ เปิดการสอนชั้นก่อนปฐมวัย และชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 จำนวนนักเรียนเพียง 95 คน ครูผู้สอนทั้งสิ้น 10 คน มีครูวุช กาวงษ์กลาง เป็นผู้อำนวยการโรงเรียน
ภายในโรงเรียนมีบ่อน้ำ ขนาดพอประมาณกักเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้งได้ ครูวุชจึงมองหาประโยชน์จากบ่อน้ำแหล่งนี้ และพลิกมุมมองการปลูกไม้ดอกไม้ประดับภายในโรงเรียน เพื่อความสวยงาม เป็น การปลูกพืชผักสวนครัวแทน
“โรงเรียนมีพื้นที่สำหรับใช้สอยมาก เพราะมีอาคารเรียนชั้นเดียว 2 หลัง ส่วนที่เหลือจึงควรจัดสรรพื้นที่ให้ใช้ประโยชน์ และผมมองว่า หากปล่อยพื้นที่เว้นว่างไว้ หรือ ปลูกไม้ดอกไม้ประดับเพื่อความสวยงาม ก็จะได้แค่ความสวยงาม จึงควรเปลี่ยนมาปลูกพืชผักสวนครัว เพื่อลดค่าใช้จ่ายในโครงการอาหารกลางวันของเด็กๆ และหากได้ผลผลิตจำนวนมาก ก็จำหน่ายให้กับชุมชน เป็นรายได้ให้กับโรงเรียนอีกด้วย”
บริเวณที่ว่างหลังอาคารเรียน ครูวุช นำกล้าไม้ผลมาให้เด็กๆ ปลูก อาทิ กล้วย เงาะ ส่วนบริเวณด้านหน้าอาคารเรียน มีพื้นว่างเป็นล็อค นำสมุนไพรที่หาได้ในท้องถิ่นมาปลูก บริเวณทางเดิน ปลูกผักสวนครัวที่ใช้บ่อยลงกระถาง ด้านหน้าอาคารเรียนทำระแนงไว้ให้ไม้เลื้อยได้แผ่กิ่งก้านสาขา
ใกล้สนามฟุตบอล แบ่งพื้นที่ราว 15 ตารางเมตร สำหรับสร้างโรงเรือนเพาะเห็ด ถัดไปเป็นบ่อแก๊สชีวภาพ ห่างมาไม่ไกลนักเป็นบ่อซีเมนต์เลี้ยงกบ บ่อซีเมนต์เลี้ยงปลาดุก และพื้นที่กว้างขนาด 200 ตารางวา เป็นสถานที่สำหรับเลี้ยงหมูป่า มีแม่หมูและลูกหมูวิ่งเล่นขวักไขว่
ครูวุช กล่าวด้วยว่า การให้เด็กนักเรียนใช้เวลาว่างจากการเรียน มาทำการเกษตร จับจอบ เสียม ขุดดิน ไม่ใช่การทำร้ายเด็ก เพราะการทำงานหนักสำหรับเด็กในวัยนี้แล้ว จะเป็นภูมิคุ้มกันให้ชีวิตของเด็กแข็งแรงและแข็งแกร่งมากขึ้น
ปัจจุบัน โรงเรียนบ้านคำน้อย ตำบลคำแคน อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น แห่งนี้ ได้รับการยอมรับให้เป็นศูนย์เรียนรู้ของตำบล มีผู้สนใจด้านเศรษฐกิจพอเพียงมาศึกษาดูงานจำนวนมาก สมกับคำนิยามที่มีผู้ตั้งให้ว่า “โรงเรียนบ้านคำน้อย มีดี มีทั้งกระดานดำ และ กระดานดิน”
ขอขอบคุณภาพและข่าว
