เปิดตำนานอีสาน สู่พิธีกรรม "ฆ่านกหัสดีลิงค์" ส่งหลวงพ่อคูณสู่สวรรค์ 29 ม.ค. นี้
เปิดพิธีกรรมฆ่านกหัสดีลิงค์เทินบุษบกบนยอดเขาพระสุเมรุ ส่งดวงวิญญาณครูใหญ่ "หลวงพ่อคูณ" สู่สรวงสวรรค์ ตามตำนานที่สืบต่อกันมาตั้งแต่โบราณของชาวล้านช้าง ถือฤกษณ์ 22.15 น. วันที่ 29 ม.ค.
เมื่อเวลา 15.30 น. วันที่ 27 ม.ค. 2562 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าตลอดทั้งวันในวันนี้ยังคงมีพุทธศาสนิกชน คณะศิษยานุศิษย์ รวมไปถึงผู้ทีให้การเคารพเลื่อมใสศรัทธาในครูใหญ่พระเทพวิทยาคม หรือหลวงพ่อคูณ ปริสุทโธ อดีตเจ้าอาวาสวัดบ้านไร่ อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา ยังคงทยอยกันมาชมนกหัสดีลิงค์เทินบุษบกบนยอดเขาพระสุเมรุ ภายในฌาปนสถานชั่วคราววัดหนองแวงพระอารามหลวง ริมถนนเลี่ยงเมืองสายขอนแก่น-กาฬสินธุ์ ต.ศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น สถานที่ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น หรือ มข. ใช้เป็นสถานที่สำหรับการถวายเพลิงครูใหญ่หลวงพ่อคูณ ในวันที่ 29 ม.ค. โดยในส่วนของพิธีกรรมการถวายเพลิงครูใหญ่หลวงพ่อคูณนั้น ได้กำหนดประกอบพิธีขึ้นในเวลา 22.15 น. ของวันที่ 29 ม.ค. ซึ่งกำหนดจัดขึ้นตามพินัยกรรมของครูใหญ่หลวงพ่อคูณก่อนที่จะละสังขาร
รศ.ดร.นิยม วงษ์พงศ์คำ คณบดีคณะศิลปกรรมศาสตร์ มข. กล่าวว่า นกหัสดีลิงค์เทินบุษบกบนยอดเขาพระสุเมรุ ซึ่งเป็นเมรุลอยที่ มข.จัดทำขึ้นนั้นได้สร้างขึ้นภายใต้งานวิจัยของคณะทำงานที่ได้ทำการศึกษา ใน 3 ส่วน หลัก ประกอบด้วย การศึกษาข้อมูล, การออกแบบ และการก่อสร้าง โดยในด้านของการศึกษาข้อมูลนั้น มข. ได้ทำการสำรวจวรรณคดีโบราณ โดยเฉพาะในภาคตะวันอกเฉียงเหนือ ที่มีการจัดพิธีฌาปนกิจศพพระเถระชั้นผู้ใหญ่ให้เป็นไปตามธรรมเนียมประเพณีที่เหมาะสมดีงาม ในด้านของการออกแบบ มข.ได้ ถอดอัตลักษณ์ของครูใหญ่หลวงพ่อคูณ จากความเรียบง่าย สู่งานศิลปะสีขาวบริสุทธิ์ผุดผ่อง และสุดท้ายคือด้านการก่อสร้าง โดยช่างสิบหมู่ ทีมช่างศิลป์จิตอาสาและทีมช่างศิษยานุศิษย์ ที่ได้มาร่วมกันสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ ไทยโบราณ ที่รวมกันทั้งงานเขียน งานแกะสลัก งานปั้น งานปูน งานลงรัก งานหุ่น งานบุกลึง และงานหล่อ โดยมีศูนย์กลางการก่อสร้างที่บริเวณบึงสีฐาน มข. ขณะที่โครงสร้างตัวนกเป็นไม้เนื้อแข็ง สูง 22.6 เมตร มีการนำไม้ไผ่มาทำโครงด้านนอก และใช้กระดาษสีขาวมาพับคล้ายการทำ เปเปอร์มาเช่ หรือประติมากรรมกระดาษ ซึ่งทั้งหมดจะถูกเผาพร้อมกับร่างหลวงพ่อในวันที่ทำพิธีฌาปนกิจ ประดิษฐานบนฐานแปดเหลี่ยม กว้าง 16 เมตร ประกอบด้วยนาคที่มีความยาว 5 เมตร 12 ตน และรายล้อมด้วยสัตว์หิมพานต์ 32 ตน
"ตามตํานาน “นกหัสดีลิงค์” จะมีส่วนหัวเป็นช้าง ตัวเป็นนกขนาดใหญ่ มีกำลังมหาศาล มาจากตำนานโบราณของนครตักกะศิลาเชียงรุ้งแสนหวีฟ้ามหานคร เมื่อพระมหากษัตริย์แห่งนครนั้นถึงแก่สวรรคต ต้องอัญเชิญพระศพออกไปฌาปนกิจที่ทุ่งหลวง มีนกหัสดีลิงค์ซึ่งกินเนื้อสัตว์เป็นอาหารบินมาจากป่าหิมพานต์ จึงบินโฉบลงมาเอาพระศพไป เมื่อพระมหาเทวีเห็นเช่นนั้นก็ประกาศให้คนดี เข้าต่อสู้เพื่อเอาพระศพคืนมา นางสีดาจึงเข้ารับอาสาต่อสู้นกหัสดีลิงค์ โดยใช้ศรอาบยาพิษยิงนกหัสดีลิงค์ถึงแก่ความตาย ตกลงมาพร้อมพระศพ พระมหาเทวีจึงโปรดสั่งให้ช่างทำเมรุคือหอแก้วบนหลังนกหัสดีลิงค์ แล้วถวายพระเพลิงไปพร้อมกัน หลังจากนั้นมาจึงได้ถือเอาประเพณีทำนกหัสดีลิงค์ประกอบเมรุของชั้นเจ้านาย ตามความเชื่อที่ว่า นกหัสดีลิงค์ สามารถนำดวงวิญญาณของผู้ตายไปสู่สวรรค์ได้"
รศ.ดร.นิยม กล่าวต่ออีกว่า นกหัสดีลิงค์ฯที่จัดสร้างเพื่อรองรับบุษบกบรรจุสรีรสังขารครูใหญ่หลวงพ่อคูณจะแตกต่างจากงานทั่ว ๆ ไป เพราะทำด้วยกระดาษ โทนสีขาว สื่อถึงความเรียบง่าย สมเกียรติ และยังสื่อถึงความบริสุทธิ์ เพื่อส่งดวงวิญญาณหลวงพ่อคูณสู่สรวงสวรรค์ ยกเว้นส่วนบนยอดฉัตรนกหัสดีลิงค์จะเป็นสีทอง โดยมีกลไกให้นก สามารถเคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ได้ ส่วนฐานบุษบกจะสร้างเป็นรูป 8 เหลี่ยม กว้าง 16 เมตร สูง 3 ชั้น เมื่อรวมความสูงถึงยอดจะสูง 22 เมตร 60 เซนติเมตร หรือเทียบเท่าตึก 5 ชั้น บริเวณราวบันได 4 ด้าน ในแต่ ละชั้นจะประดับตกแต่งด้วยงานปั้นพญานาคหนึ่งเศียร พร้อมประดับตกแต่งด้วยสัตว์หิมพานต์สีขาวทั้ง 4 ทิศ เพื่อให้บรรยากาศเหมือนอยู่บนเขาพระสุเมรุ
" สำหรับ นางสีดา ผู้ฆ่านกหัสดีลิงค์ตามตำนานดังกล่าว ไม่ใช่พระมเหสีของพระราม ในรามเกียรติ แต่เป็นนางสีดา ตามตำนานที่เชื่อว่ามีอยู่จริง เพราะจากการสืบทราบจากงานวิจัยนั้น พบว่านางสีดา ถูกสร้างขึ้น สอดคล้องตามตำนาน เป็นนางสีดาสืบเชื้อสายจากเมืองอุบลราชธานี ซึ่งเป็นที่นับถือของชาวอีสาน ในงาน พิธีของหลวงพ่อคูณ จะใช้นางสีดา ซึ่งสืบสายเชื่อจากเมืองอุบลราชธานี ซึ่งจากการวิจัยที่มีหลักฐาน พบว่า การฆ่านกหัสดีลิงค์เป็น แม่สุกัน ปราบวัย และ แม่มณีจันทร์ ผ่องศรี อายุกว่า 90 ปี นั้นได้เสียชีวิตแล้ว จึงถือเป็นผู้สืบเชื้อสายนางสีดาที่ฆ่ายกหัสดีลิงค์มากที่สุด"
รศ.ดร.นิยม กล่าวในตอนท้ายว่า เมื่อแม่มณีจันทร์ เสียชีวิต ก็มีแม่สมวาสนา ซึ่งเป็นลูกสาว ได้สืบเชื้อสาย ต่อเนื่องมา ซึ่งถ้านับถึงยุคปัจจุบัน คือมีการสืบเชื้อสายมาทั้งหมด 6 คน โดยคนล่าสุดและยังคงมีชีวิตอยู่ คือนางเมทินี หวานอารมณ์ หรือเมย์ ปัจจุบัน ดำรงตำแหน่งนักวิชาการตรวจสอบภายใน ชำนาญการพิเศษ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานีเขต 3 ซึ่งเป็นเหลนของ แม่มณีจันทร์ คนที่ 6 และ นางเมทินี ก็เคยผ่านการฆ่านกหัสดีลิงค์มาแล้วเช่นกัน โดยในวันที่ 29 ม.ค.นี้คุณเมทินี จะยกทัพนางสีดา มาฆ่านกหัสดีลิงค์ฯ เพื่อส่งครูใหญ่หลวงพ่อคูณสู่สรวงสวรรค์
